Γυναίκες ενός ανατρεπτικού Χριστιανισμού

Γυναίκες ενός ανατρεπτικού Χριστιανισμού

Το συναξάρι της αγίας Μαρίνας ανήκει στα κείμενα τα οποία μαρτυρούν την ανατροπή που έφερε η Βιβλική πίστη στις κοινωνίες της ύστερης αρχαιότητας.

Η ανατροπή ήταν ο έμπρακτος ισχυρισμός ότι κάθε άνθρωπος έχει την ευθύνη να επιλέξει και να εγκολπωθεί την Αλήθεια που θα πείσει την ύπαρξή του, ακόμα κι αν αυτή η επιλογή τον φέρει σε ρήξη με τα πατρώα - με την παράδοση της κοινότητας μέσα στην οποία γεννήθηκε.

Η αγία Μαρίνα (όπως και η αγία Μαρκέλλα, η αγία Βαρβάρα κ.ά.) ήρθε σε ρήξη με τον πατέρα της. Η καρδιά του μαρτυρίου τους βρίσκεται εδώ. Όχι απλώς στην αγριότητα των βασανιστηρίων.

Η ρήξη τους ήταν πράξη συγκλονιστική, αν λάβουμε υπόψη ότι η γυναίκα -είτε παντρεμένη είτε ανύπαντρη- ήταν υπεξούσια κάποιου άντρα. Και εξίσου συγκλονιστικό είναι το γεγονός ότι κάποιοι έγραψαν αυτά τα συναξάρια γυναικών, τονίζοντας ακριβώς το κοινωνικώς αδιανόητο: την ανυπακοή και την ανάδυση του υποκειμένου απέναντι στις κολλεκτίβες και στις εξουσίες που, μ' όλη την κοινωνική νομιοποίησή τους, συνθλίβουν την προσωπική μοναδικότητα.

Το ερώτημα περί της Αληθείας υπέρκειται του θέματος της καταγωγής, βιολογικής και πολιτισμικής. Αυτή είναι η καρδιά της Βιβλικής πίστης! Και, φυσικά, τα κηρύγματα περί της "ορθοδοξίας που βρίσκεται στο DNA μας" και τα παρόμοια (παλιά και τώρα), δεν είναι παρά αναποδογύρισμα του Χριστιανισμού.

[Υπάρχουν παράμετροι που παρέλκει να συζητηθούν εδώ. Σε άλλες ευκαιρίες έχω καταπιαστεί, το κατά δύναμιν. Δεν μιλώ για ατομοκρατία, αλλά για αλλιώτικη θεμελίωση της κοινότητας. Ούτε για πολιτισμική αποσάρκωση, αλλά για νοηματοδότηση του πολιτισμού.

Στη δε ύστερη αρχαιότητα είναι αλήθεια ότι υπήρχε προβληματισμός κατά του κολλεκτιβισμού της, αλλά επρόκειτο για φωνές φιλόσοφης αντιπολίτευσης. Εραστών της ελευθερίας και προδρόμων του Χριστιανισμού. Αλλά του Χριστιανισμού του Ευαγγελίου, του ανατρεπτικού Χριστιανισμού, κι όχι της κοπαδιαστής θρησκευτικότητας].

ΘΑΝΑΣΗΣ Ν. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ, 16-7-2017.

Βιβλιογραφικά εργόχειρά του συγγραφέα: «Θρησκευτική ελευθερία χειμαζομένη. Ανατροπές και νοσταλγίες στις διαδρομές της Ορθόδοξης Εκκλησίας», Σύναξη 128 (2013), σσ. 31-47. Και: «Ορφανό ή νύφη; Ο ανθρώπινος εαυτός, οι συλλογικές ταυτότητες και η μεταστροφή», στον τόμο: Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Επιστημονική Επιθεώρηση του Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Σπουδές στην Ορθόδοξη Θεολογία», Πάτρα 2012, σσ. 346-366.