Τὰ Παρεκκλήσια

Τὰ Παρεκκλήσια

Ἐκκλησίαι ἐπάνω εἰς τὴν Ἀκρόπολιν, ἐκκλησίαι χωμέναι μέσα εἰς τοὺς βράχους της, ἐκκλησίαι γύρω της … τὰ παλαιὰ ἐρείπια τῶν Ἀθηνῶν, τὰ ὁποῖα κἄποιος Ἅγιος τὰ τιμᾷ, κἄποιο στοιχειὸ τὰ προσέχει καὶ κἄποια γρῃὰ τὰ ἐνθυμεῖται… (Δ. Καμπούρογλου, Αἱ Παλαιαὶ Ἀθῆναι).

Βαδίζοντας στὰ δρομάκια γύρω ἀπὸ τὴν ἐκκλησία τοῦ Ραγκαβᾶ, μπορεῖ κανεὶς νὰ σταματήσῃ καὶ νὰ προσκυνήσῃ  στὰ ἀρχαῖα, βυζαντινὰ ἢ καὶ νεώτερα, πάντως ὡραιότατα καὶ μοναδικὰ παρεκκλήσια, μὲ τὰ ὁποῖα οἱ αἰῶνες ἔχουν προικοδοτήσει τὴν ἐνορία τοῦ Ἁγίου Νικολάου.
.
Ἅγιος Ἰωάννης ὁ θεολόγος



Ὁ ναὸς βρίσκεται στοὺς βόρειους πρόποδες τῆς Ἀκρόπολης, λίγα μέτρα κάτω ἀπὸ τὴν Ἐξαρχία τοῦ Παναγίου Τάφου, στὴ συμβολὴ τῶν ὁδῶν Ἐρεχθέως καὶ Ἐρωτοκρίτου στὴν Πλάκα.

Τὸ κτίσμα εἶναι τοῦ 11ου αἰώνα, ἀνήκει στοὺς δικιόνιους σταυροειδεῖς ἐγγεγραμμένους ναοὺς καὶ ἐπιστέφεται ἀπὸ ἕναν ἰδιαιτέρως κομψὸ ἀθηναϊκὸ ὀκτάπλευρο τροῦλο. Σημαντικὸ εἶναι τὸ γεγονὸς ὅτι στὸ ἐσωτερικό του διασώζει τμήματα τοῦ βυζαντινοῦ τοιχογραφικοῦ του διακόσμου τῶν ἀρχῶν τοῦ 13ου αἰ.


Πανηγυρίζει στὶς 8 Μαΐου καὶ στὶς 26 Σεπτεμβρίου.

Ἅγιος Δημήτριος Πλάκας



Βρίσκεται στὴν ὁδὸ Επιμενίδου, κοντὰ στὸ μνημεῖο τοῦ Λυσικράτους. Παλαιότερα ὁ ναὸς ἦταν γνωστὸς μὲ τὸ ὄνομα «Ἅγιος Δημήτριος τὸ Παρακκλήσι».

Σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση, ἡ ἐκκλησία κτίστηκε γύρω στὰ 1600. Ἐντοιχισμένη πλάκα, δίπλα στὴν εἴσοδο τῆς ἐκκλησίας, ἀναφέρει τὴν ἀνεξακρίβωτη παράδοση πὼς ἐδὼ διακόνησε ὁ Ἀθανάσιος Διάκος. Στὸν κῆπο τοῦ Παρεκκλησίου, ποὺ βρίσκεται στὰ νότια, βρέθηκε μία πλάκα τοῦ 1724 μὲ ἀνάγλυφη παράσταση κουκουβάγιας (γλαύκας), με σταυρὸ στὸ κεφάλι της, καὶ στὶς τέσσερις γωνίες τὰ γράμματα ΙΣ-ΧΣ-ΝΙ-ΚΑ καὶ ΑΨΚΔ (1724) ... «τῇ συνδρομῇ Μιχαὴλ Φωκᾶ, Ἀγγέλου Μπενιζέλου, Δημητρίου Καβαθᾶ». Πρόκειται γιὰ ἐπιφανεῖς Ἀθηναίους, ποὺ μᾶλλον ἀνακαίνισαν τὴν ἐκκλησία.

Ἅγιος Γεώργιος τοῦ Βράχου



Βρίσκεται στὴ βορειοανατολικὴ πλευρὰ τοῦ ἱεροῦ Βράχου της Ακρόπολης, ἐξ οὗ καὶ τὸ ὄνομα «Ἅγιος Γεώργιος τοῦ Βράχου», στὴ συμβολὴ τῶν ὁδῶν Στράτωνος καὶ Θρασύλλου, στὰ Ἀναφιώτικα.

Εἶναι μονόκλιτη βασιλική, μὲ δίρριχτη νεότερη κεραμοσκεπὴ ἐξωτερικά. Στὸ ἐσωτερικό, ἡ θολωτὴ ὀροφὴ στηρίζεται σὲ τυφλὰ τόξα. Ἐξ αἰτίας τῆς διαμόρφωσης τοῦ ἐδάφους, ἔχει βορειοανατολικὸ προσανατολισμό. Ἐπάνω ἀπὸ τὴν κυρία εἴσοδο, ποὺ βρίσκεται νότια, ὑπάρχει ἀνάγλυφο ἐπιστύλιο μὲ σταυροὺς καὶ ρόδακες.


Στὰ ἐπαναστατικὰ χρόνια ἔπαθε μεγάλες φθορές, ἀργότερα ὅμως, γύρω στὰ 1850, τήν ἀναστήλωσαν οἱ Ἀναφιώτες ποὺ ἐγκαταστάθηκαν στὴ γειτονιά, χρησιμοποιώντας καὶ ἀρχαῖα μάρμαρα ποὺ ὑπῆρχαν στὴν περιοχή, καὶ τὰ ὁποῖα μπορεῖ κανεὶς νὰ διακρίνῃ σήμερα. Οἱ τοιχογραφίες εἶναι λαϊκῆς τέχνης τοῦ 19ου αἰ.

Ἅγιοι Κωνσταντῖνος καὶ Ἑλένη, στὰ Ἀναφιώτικα


Ὁ ναὸς εἶναι κτισμένος στὴ βόρεια πλευρὰ τοῦ Ἁγίου Γεωργίου τοῦ Βράχου στὸν ὁποῖον καὶ ἐφάπτεται (μεσοτοιχία). Τόν ἔκτισε ἡ Εὐαγγελία Γεωργ. Χάλαρη στὴ μνήμη τοῦ υἱοῦ της Κωνσταντίνου τὸ 1964.

Πρόκειται γιὰ ξυλόστεγο ναὸ χωρὶς ἀρχιτεκτονική, μονόκλιτο, μὲ δίρριχτη κεραμοσκεπή.

Οἱ ἀνακαινιστικὲς σωστικὲς ἐργασίες ὁλοκληρώθηκαν τὸν Μάιο τοῦ 2013.

Ἅγιος Συμεών, στὰ Ἀναφιώτικα


Βρίσκεται κοντὰ στὴ βόρεια πλευρὰ τοῦ βράχου τῆς Ἀκρόπολης, στὴ δυτικὴ πλευρὰ τῶν Ἀναφιώτικων.

Κτίστηκε τὸν 17ο αἰώνα ὡς μονόκλιτη βασιλικὴ μὲ τροῦλο, ἀλλὰ τὸ 1847 ξαναχτίστηκε ἀπὸ κατοίκους τῆς Ἀνάφης, οἱ ὁποῖοι ἐγκαταστάθηκαν στὴν περιοχὴ καὶ ἀνέλαβαν τὴ συντήρηση τοῦ ναοῦ. Στὴν ἐκκλησία, ἐκτὸς ἀπὸ τὰ ἄλλα ἀφιερώματα, τοποθέτησαν καὶ ἕνα ἀντίγραφο τῆς θαυματουργῆς εἰκόνας τῆς Παναγίας τῆς Καλαμιώτισσας τοῦ νησιοῦ τους.

Γιορτάζει δύο φορὲς τὸ χρόνο. Στὶς 3 Φεβρουαρίου, ἑορτὴ τοῦ Ἁγίου Συμεὼν τοῦ Θεοδόχου, καὶ στὶς 8 Σεπτεμβρίου, ἑορτὴ τοῦ Γενεσίου τῆς Θεοτόκου,κατὰ τὴν ὁποία τιμᾶται ἡ Παναγία ἡ Καλαμιώτισσα.

Ζωοδόχος Πηγή, στὸ Ἀσκληπιεῖο Ἀκροπόλεως


Τὸ Ἀσκληπιεῖο τῆς Ἀθήνας, ὅπως καὶ ὅλα τὰ ἱερὰ τῆς Ἑλλάδος στὰ ὁποῖα λατρευόταν ὁ Ἀσκληπιός, ἦταν στὴν πραγματικότητα θεραπευτήριο. Ὁ Ἀσκληπιός, γιὸς τοῦ Ἀπόλλωνα, ἔμαθε τὴν ἱατρικὴ τέχνη ἀπὸ τὸν Κένταυρο Χείρωνα καὶ θεράπευε τοὺς ἀνθρώπους μὲ φάρμακα, μὲ χειρουργικὲς τομὲς ἢ ἀκόμα καὶ μὲ συμβουλὲς ποὺ ἔδινε στοὺς ἀσθενεῖς στὸν ὕπνο τους.
Ἡ πηγὴ ποὺ βρίσκεται στὴ σπηλιὰ τοῦ βράχου, ἡ Κρήνη τοῦ Ἀσκληπιείου, ἀποτέλεσε ἀσφαλῶς τὸ αἴτιο τῆς ἐπιλογῆς αὐτῆς τῆς συγκεκριμένης θέσης γιὰ τὴν ἵδρυση τοῦ τεμένους, ἐπειδὴ τὸ καθαρὸ νερὸ ἦταν ἀπαραίτητο γιὰ τοὺς καθαρμοὺς τῶν ἀσθενῶν στὰ Ἀσκληπιεῖα. Σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση, στὴν πηγὴ αὐτὴ ὁ γιὸς τοῦ Ποσειδώνα Ἀλιρρόθιος ντρόπιασε τὴν κόρη τοῦ Ἄρη Ἀλκίππη, μὲ ἀποτέλεσμα ὁ Ἄρης νὰ τόν σκοτώσῃ καὶ νὰ ὁδηγηθῇ σὲ δίκη ἀπὸ τοὺς Ὀλύμπιους θεοὺς στὸν Ἄρειο Πάγο.

Μετὰ τὸ τέλος τῆς ἀρχαιότητας, κατὰ τοὺς πρώτους χριστιανικοὺς αἰώνες, τὸ Ἀσκληπιεῖο παύει νὰ λειτουργῇ, ἐνῶ τὴ θέση του ἔχει καταλάβει μία τρίκλιτη παλαιοχριστιανικὴ βασιλική, χτισμένη κυρίως μὲ τὸ οἰκοδομικὸ ὑλικὸ ποὺ προερχόταν ἀπὸ τὸ συγκρότημα τῶν κτιρίων τοῦ Ἀσκληπιείου, ἀφιερωμένη ἴσως στοὺς Ἁγίους Ἀναργύρους, τοὺς θεράποντες ἁγίους τοῦ Χριστιανισμοῦ. Τὸ νερὸ τῆς πηγῆς χρησιμοποιήθηκε ὡς ἁγίασμα. Ἡ ἱερότητα τῆς πηγῆς μεταδόθηκε σὲ ὅλη τὴ σπηλιά, ἡ ὁποία, ὡς μικρὴ ἐκκλησία ἀφιερωμένη πλέον στὴ Ζωοδόχο Πηγή, λειτουργεῖται ὡς τὶς μέρες μας. Ἡ μεγάλη τρίκλιτη βασιλικὴ εἶναι ἄγνωστο πότε καὶ γιατί καταστράφηκε.

Τὸ παρεκκλήσι τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς εἶναι προσβάσιμο στοὺς πιστοὺς καὶ λειτουργεῖ τρεὶς φορὲς τὸ χρόνο. Τὴν Παρασκευὴ τῆς Διακαινησίμου, ἑορτὴ τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς, καὶ τὴν 1η Ἰουλίου καὶ 1η Νοεμβρίου, ἑορτὴ τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων.

Κοίμησις τῆς Θεοτόκου Σπηλαιωτίσσης


Πρόκειται γιὰ μικρὸ σπήλαιο στὴ νότια κλιτὺ τῆς Ἀκρόπολης, στὸ Μνημεῖο τοῦ Θρασύλλου.

Στὴν εἴσοδο αὐτοῦ τοῦ σπηλαίου (σὲ ὕψος 30 μ. πάνω ἀπὸ τὴν ὀρχήστρα τοῦ Διονυσακοῦ Θεάτρου) κατασκεύασε ὁ Θράσυλλος τὸ 320/319 π.Χ. χορηγικὸ μνημεῖο. Στὸ ἐσωτερικὸ τοῦ σπηλαίου ὑπῆρχε, ὅπως ἀναφέρει ὁ Παυσανίας, ἀνάγλυφο σύμπλεγμα τοῦ Ἀπόλλωνος καὶ τῆς Ἀρτέμιδος ποὺ σφάζουν τὰ παιδιὰ τῆς Νιόβης.

Μὲ τὴν ἔλευση τοῦ Χριστιανισμοῦ, τὸ σπήλαιο μετατράπηκε σὲ ἰδιότυπο διμερὴ ναὸ τῆς Παναγίας 
τῆς Σπηλαιώτισσας συμπεριλαμβάνοντας καὶ πολλὰ μέλη τῶν ἐσωτερικῶν θυρωμάτων τοῦ μνημείου. 
Σὲ αὐτὴ τὴ φάση ἀνήκει ἡ σαρκοφάγος ποὺ βρέθηκε στὸ ἐσωτερικὸ τοῦ σπηλαίου, ἡ μικρὴ σκάλα ποὺ ὁδηγεῖ σὲ δῶμα, καθὼς καὶ τμήματα τοιχογραφιῶν ποὺ διατηροῦνται στοὺς τοίχους.

Ἡ ἐκκλησία ἑορτάζει τὴν 15η Αὐγούστου, Κοίμηση τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, Πρὸς τὸ παρόν, ὅμως, λόγω ἐργασιῶν ποὺ ἐκτελοῦνται στὸ χῶρο, δὲν εἶναι δυνατὴ ἡ πρόσβαση, καὶ ὁ ναὸς παραμένει κλειστός.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου